Bir Acaip Sergi ki Yoktur Emsali

İnsanoğlu nelere muktedir!  Şu gelip geçiçi hayat oyununda, canı sıkılmasın diye ne yapacağını bilmez bir halde. İyi ki böyle ama. Yoksa tekdüze, sıkıcı ve durgun bir içdenize dönerdi dünya. İyi ki merak edip araştırıyor, canı sıkılıp keşfediyor insan. Vakit geçmezdi böyle olmasa!

Lafı dönüp dolaştırıp "Hisseli Harikalar Kumpanyası"na getireceğim. Bu adını eski bir Egemen Bostancı müzikalinden çalıntılayan sergi, insanoğlunun bitmez tükenmez meraklarından oluşmuş bir seçki ile karşımızda.

Her tür elacep harikalar bir araya getirilmiş, önümüze sergi olarak çıkarılmışlar. Sonuç muhteşem! Yüzlerce hayret nidası birarada!Sergi, birbirinden ilginç ve Enis Batur'un deyişiyle "acaibât" kapsamına giren objelerden oluşmuş. Koleksiyoncu denilen ve insanın en doyurulamaz güdülerinin sözcüsü olan bir canlı türünün özel çabaları sayesinde. O çabalar ki hayat oyunun aslında bir tür lunapark olduğunu anlamamıza yardımcı..."Hisseli Harikalar Kumpanyası" mutlaka içine girilmesi, görülmesi gereken sergilerden. O ne demek demeyin, bazı sergilerin kataloglarına bakmak yeterli. Tamam gezilse de olur ama şart değil bana göre. Ama dediğim gibi yaşamadan tadı çıkarılamayacak şeyler vardır ya hayatta, işte onlardan biri bu sergi.

Nereden başlasam? Mutlaka merdiven çıkmışınızdır. Binlerce merdiven. Bunlar arasında eski evlerin merdivenleri de vardır mutlaka. Belki bu merdivenlerin "trabzan başları"nı da tutmuşunuzdur. Hatırlamıyor musunuz? Hani yuvarlak, ışıl ışıl bir şeylerdir bunlar. Hafızanızı zorlamaya gerek yok, çünkü işbu sergide onlarcası birarada karşınıza çıkıyorlar. Cam, kristal, porselen, opal "trabzan başları"! Peki, bir zamanların Beyoğlu'sunda pek meşhur olan İngiliz Kanzuk Eczanesi'nin tartı koltuğuna oturdunuz mu hiç? Eczane 1965'te kapandığına göre ne çare ki öyle bir şansınız da yok. Evet bildiğimiz tartı aleti, ama sandalyeli! Oturamasanız da görme şansınız var artık! "Çingene çeyizi" lafını hepimiz kullanırız. Ama ne olduğunu bilen kaç kişi vardır allah aşkına? Sözlüklerde belki tarif edilir, ama görerek anlamanın keyfi bambaşka. Pırıl pırıl, ince gümüş levhalardan yapılmış horozlar, tavuklar, tavus kuşları, kelebekler,

güller, buketler! 40-50 yıl öncesine kadar çeyizlerde gelin yorganının üzerine dikilirmiş bunlar. Çingene çeyizi artık karşımızda, bir vitrinin içinde bizi bekliyor!

Nâzım Hikmet'in hapiste resim yaptığını çoğumuz biliriz, ama kutular, çantalar yaptığını doğrusu ben bilmiyordum. İşte yıllar ve yıllar önce Bursa Hapishanesinde, Nâzım Hikmet Adalet Cimcoz'a bir tahta valiz yapar. Adalet hanım bunu kardeşi Ferdi Tayfur'a verir. Ferdi bey de aktör Mümtaz Ener'e. O da bunları anlatan bir mektupla Necip Sarıcı'ya! Necip bey de bu sergiyi duyunca getirip vitrine koyar valizi, bizim de görmemiz için.

"Hisseli Harikalar Kumpanyası" sergisinde akla hayale gelmeyecek alet ve edavatlar da var. Motorsuz çağlara ait "ilk mutfak robotu", elma soyma makinesi, jilet bileme aleti, sadece tek tuşu olan daktilo, herhalde avlarda kullanılan "kuş aldatma aleti", yuvadaki zavallı hayvanı öldürmek için "köstebek tabancası"  ilk gözümüze çarpanlar. Bir de ilk sahip oldukları kişi sayesinde sergiye giren ve bizi

duygulandıran objeler var. Udi Hrant'ın sahneye çıkma zamanı geldi mi diye baktığı "âmâ" saati, Hababam Sınıfı filminde Adile Naşit'in çaldığı okul çanı, 1918 yılında Ziyad Ebüzziya'nın Moda'da evlerinin bahçesinden toplayıp annesinin yazdığı kitap içine koyup unuttuğu yaseminler (Yaseminli Kitap), Bedri Rahmi Eyüboğlu'nun Pera Palas peçetesine yaptığı eskiz, Abdülhak Hamit Tarhan'ın kızına ve torunlarına yazdığı mektuplar ve daha neler neler?

Dedim ya bazı sergilerin ancak ve mutlaka gezilerek tadına varılabilir. Benden söylemesi! Yıllar önce Haldun Dormen'in yazdığı Hisseli Harikalar Kumpanyası?nın açılış şarkısında dendiği gibi:Aaaah daha neler neler var...

Hisseli Harikalar KumpanyasıAçıyor perdesini açıyor!

Yapı Kredi Kültür Sanat Yayınlıcılık tarafından Vedat Nedim Tör Müzesi'nde açılan "Hisseli Harikalar Kumpanyası" adlı sergi 15 Mart - 27 Nisan tarihleri arasında açık kalacak